ارزش و هزینه کامل آب : مطالعه موردی سد علویان

در فرایند توسعه اقتصادی کشورها که همراه با رشد فزاینده جمعیت و توسعه بخش کشاورزی می باشد، دسترسی به منابع آب مطمئن ضرورت می یابد. طرحهای تامین و انتقال آب از منظر مسایل اقتصادی و اجتماعی  از جمله ارزشها و هزینه های تامین و مصرف آب مهم تلقی می گردند. لذا این مقاله به مبانی نظری و مدل های عملیاتی برآورد هزینه و ارزش آب می پردازد. ارزشهای آب به بخشهای مستقیم و غیر مستقیم ناشی از مصرف آب، ارزشها و فواید اجتماعی و ارزش ذاتی و هزینه کامل آب نیز به بخشهای هزینه های تامین, پیامدهای اقتصادی و زیست محیطی تقسیم می شوند. نمونه منتخب مطالعاتی این تحقیق، سد علویان و شبکه پایاب آن در حوزه آبریز دریاچه ارومیه است. این سد دارای ظرفیت استحصال سالیانه برابر حجم 123 میلیون متر مکعب آب است که 101 میلیون متر مکعب آن از طریق شبکه آبیاری صوفی چای به بخش کشاورزی تخصیص یافته است. بر طبق محاسبات انجام شده هزینه کامل هر متر مکعب آب در پای سد و شبکه آبیاری به ترتیب برابر 92 و 182 ریال و بطور متوسط 174 ریال برآورد شده اند. از طرفی مجموع ارزش آب در مصارف مختلف بعلاوه ارزشهای اجتماعی اجرای طرح در شرایط ایده ال برابر 1622 ریال و ارزش ذاتی برابر 313 ریال برآورد گردیده است.